5 maja to data ważna zarówno dla Francuzów jak i dla Polaków. Związana jest z dwiema postaciami ważnymi dla obu tych narodów. O każdej z tych postaci można powiedzieć mały wielki człowiek – mały wzrostem, a wielki swoimi dokonaniami. Tego dnia w 1821 r. zmarł cesarz Francuzów Napoleon Bonaparte, wybitny wódz i polityk który na czele swoich armii podporządkował sobie znaczną część Europy i wprowadził reformy obowiązujące we Francji do dziś. Z życiem codziennym w jego czasach, oraz historią jego panowania możecie zapoznać się w poniższych książkach
25 lat później tego samego dnia przyszedł na świat jeden z najwybitniejszych polskich pisarzy, pierwszy polski laureat Literackiej Nagrody Nobla Henryk Sienkiewicz. Jeszcze niższy od Napoleona (154 cm przy 168 cm „małego kaprala”) uczynił dla Polaków równie dużo co tamten dla Francuzów. Jednak nie bronią, a piórem podtrzymywał nas na duchu w czasach zaborów. Jego powieści, takie jak „Krzyżacy”, „Ogniem i mieczem”, Potop”, Pan Wołodyjowski” publikowane początkowo w odcinkach na łamach gazet (częsta praktyka w tamtych czasach – był to rodzaj badania rynku czytelniczego , czy dany tytuł się przyjmie – jeśli tak dopiero potem wychodził drukiem) były tak popularne że ludzie gromadzili się na pocztach gdzie wówczas sprzedawano gazety, w oczekiwaniu na nadejście nowego numeru, by potem wspólnie słuchać czytanego na głos kolejnego odcinka powieści.
A na koniec 10 ciekawostek o naszych bohaterach. Na początek cesarz Francuzów
Czy wiecie że…
- Jednym z największych kompleksów Napoleona Bonaparte był jego wzrost – przywódca mierzył ok. 168 cm. Przez wielu nazywany był Małym Kapralem (fr. Le Petit Caporal).
- Na podstawie przeanalizowanych przez naukowców notatek i listów Napoleona stwierdzono, że jego IQ wynosiło najprawdopodobniej 150. Tyle samo, co iloraz inteligencji Mozarta.
- Wielkim marzeniem Napoleona było odwiedzenie Piramidy Cheopsa. Udało się to podczas wyprawy do Egiptu w sierpniu 1799 roku. We wnętrzu Wielkiej Piramidy władca spędził ponad siedem godzin. Wybiegł z niej kompletnie przerażony, na
pytanie bliskich współpracowników, co się stało, odparł jedynie: – Nawet gdybym wam powiedział, i tak byście mi nie uwierzyli. - Znakiem rozpoznawczym Napoleona Bonaparte był bikorn, czyli dwurogi kapelusz. Cesarz Francuzów nosił go już od 10. roku życia.
- Bonaparte mało sypiał – dzień rozpoczynał przeważnie o godz. 5:00, a kończył koło północy. W czasie bitew potrafił odbywać krótkie, 15-minutowe drzemki.
- Napoleon nie zawsze poruszał się w towarzystwie swoich żołnierzy. Gdy chciał pobyć sam, zakładał cylinder na głowę, aby nie zostać rozpoznanym, i spacerował ulicami Paryża.
- Na zlecenie Napoleona Bonaparte w Paryżu wzniesiono dwa Łuki Triumfalne, symbolizujące jego zwycięstwa. Do dziś Arc du Carrousel (w pobliżu Luwru) i Arc de Triomphe (na Polach Elizejskich) są jednymi z najważniejszych symboli francuskiej stolicy.
- Bonaparte była autorem miłosnej noweli „Clisson i Eugenia”, opowiadającej historię młodego francuskiego oficera, który z miłości do ukochanej porzuca mundur. Napoleon nawiązał w ten sposób do swoich doświadczeń, a konkretnie romansu z –
późniejszą żoną króla Szwecji Karola XIV Jana – Eugénie Bernardine Clary. - Napoleon panicznie bał się kotów. Do jednej z mało przyjemnych dla wodza sytuacji doszło podczas bitwy pod Wagram (1809 r.), gdy do jego namiotu wkradł się bezpański futrzak. Przerażony wówczas Bonaparte miał krzyczeć i wołać swoich
żołnierzy o pomoc w schwytaniu nieproszonego gościa. Fobia była na tyle duża, że wystarczyło jedynie wspomnieć o kotach w towarzystwie cesarza, by ten zaczął panikować. Co ciekawe, z ailurofobią, czyli lękiem przed kotami, zmagało się
też wielu innych przywódców i dyktatorów. Cierpieli na nią m.in. Aleksander Wielki, Juliusz Cezar, Czyngis-chan, Benito Mussolini, a nawet Adolf Hitler. - 5 maja 2011 roku – w 190. rocznicę śmierci cesarza Francuzów – na placu Powstańców Warszawy odsłonięto 4,5-metrowy pomnik Napoleona Bonaparte
A teraz czas na naszego noblistę
Czy wiecie że…
- Podczas obchodów jubileuszu pracy twórczej 22 grudnia 1900r. dzieci wręczyły pisarzowi Dziesięć przykazań Sienkiewiczowskich. Pierwsze przykazanie brzmiało ,,Nie będziesz miał Mickiewicza, Słowackiego, Krasińskiego i innych nade mną.
- Pierwszy debiut książkowy – na okładce przekręcono jego nazwisko na „Stankiewicz”.
- Wizerunek Sienkiewicza pojawił się na banknocie 500000zł w 1990 roku.
- Pełne imię i nazwisko pisarza brzmi: Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz herbu Oszyk (herb przedstawiający łabędzia, po mieczu wywodził się z Tatarów osiadłych na Litwie w XV i XVI wieku).
- Filmy na podstawie jego książek, osiągały największe rekordy w polskiej kinematografii, na przykład „Krzyżacy” 32 mln 315 695 tys. widzów, czyli więcej niż liczba ludności Polski w roku premiery czyli 1960.
- Był członkiem najstarszego polskiego klubu sportowego –Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego
- Quo vadis przetłumaczono na ponad pięćdziesiąt języków. Na podstawie powieści powstały także sztuki teatralne, opery, oratorium Feliksa Nowowiejskiego i pantomima, a w 1951 roku film amerykański w doborowej obsadzie, nominowany do Nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej.
- Dziwny zbieg okoliczności sprawił, że w życiu Henryka Sienkiewicza było pięć kobiet, z którymi łączyły go uczucia miłosne, a wszystkie nosiły imię MARIA: Maria Kellerówna – pierwsza młodzieńcza miłość, Marynia Szetkiewicz – umiłowana
nade wszystko żona, przedwcześnie zmarła na gruźlicę, Marynuszka Romanowska – trzecia Maria i druga żona, Maryja Radziejewska – ostatnia miłość, Maria Babska zwana ” Markiem” – piąta Maria i trzecia żona, towarzyszka Sienkiewicza aż do śmierci. - Henryk Sienkiewicz jest pomysłodawca nazwy „pocztówka”. Nazwę tę wymyślił jako propozycję w konkursie na polska nazwę ilustrowanych kart w roku 1900; w konkursie wziął udział pod pseudonimem „Maria z R.”
- Posługiwał się pseudonimem literackim “Litwos”, ponieważ wszyscy krewni od strony ojca pochodzili z Litwy.
Pozdrawiamy – wasi bibliotekarze 🙂